Şu son 1 sene hayatımın en anlamlı ve güzel senesi oldu. Kendi işimi yapmaya başladım, kendi danışmanlık şirketimi kurdum. Daha çok risk aldım, daha fazla insanla tanıştım. Aileme, arkadaşlarıma hatta spor yapmaya daha çok zaman ayırdım, daha çok gezdim (Antalya’ya eğitim vermeye diye gidip, Aralık ayında denize bile girdim) ama eskisinden daha çok çalıştım. Hatta sürekli çalıştım.

Bu yazıyı, bir danışman olarak kendi şirketimi de kurduğum ilk senede tecrübelediklerimi, bana verilen tavsiyelerden işime  yarayanları paylaşmak için yazıyorum.

Yakın çevremden böyle bir derleme yazmam için fazla tavsiye aldım. Özetle; uzun bir yolculuğun, kişisel ilk deneyimleri. Bakalım sonrasında hayat neler gösterecek?

Kendi İşini Yapma Serüvenim

Ben bu yolun başındayken kendime birkaç ay daha rahat olacağım bir mola vermek istedim. Sonra da yurtdışına başvururum diyordum. İşler beklediğimden iyi gitti. Global projeler, yurtdışından müşteriler de zamanla olmaya başladı.

“Aslında böyle farklı ülkelerden müşterilerim olsa da ben hep gezsem”

şeklinde hayallerim ve planlar değişti.

Bence kendi işini yapmanın en riskli yanlarından birisi bu. Sürece o kadar çok alışıyorsunuz ki 9-6 bir işe dönmek fazlasıyla göz korkutuyor. Sadece çalışma saatleri değil. İstediğiniz projeleri yapmak, çalışmak istediğiniz kişileri, çalışma istediğiniz saat ve yeri sizin belirleyebilmeniz muhteşem bir lüks. 

Her şey toz pembe değil elbette. Maaşlı bir işiniz olduğunda gelirinizin düzenli olacağını biliyorsunuz. İşinizin kalitesine odaklanmak yeterli olabiliyor. Kendi işinizi yaptığında takip etmeniz gereken maddeler listesi artıyor. 1 ayda eski işinizdeki birkaç aylık brüt maaşınızı tek seferde kazanabiliyorsunuz. Çok çalışırsanız artık kendinize çok çalışmış oluyorsunuz ama işlerin rölantide olduğu dönemler (Örneğin benim için bu seçim öncesi günlerdi. Harika giden süreçler ve bütçeler seçim sonuna dek beklemeye alınmıştı) ve kazanmasanız bile giderleriniz olabilecek.

Böyle dönemlerde başta kendiniz için koyduğunuz kurallardan taviz vermemek, iş geliştirmeye, tatil yapmaya zaman ayırmak lazım. Ben memur bir aileden gelip, kendi de hep maaşlı çalışan biri olarak bence bu süreci ve ilk başlardaki panik hallerimi mentorlerimin ciddi katkılarıyla yönetebildim.

Nakit akışının sürekliliğini sağlamak, doğru yönetmek konusunda bana tüm şeffaflığıyla vaka bazlı olumlu/olumsuz deneyimlerini paylaşan Serbay, Mustafa ve Özberk size baştan ayrıca teşekkür ederim!

İş Hedefleri ve Ölçümleme

Kendi işimi yapmaya başladığım ilk gün Google Sheets içerisinde boş bir excel dosya oluşturdum. “Kiminle tanıştım? Beni bu kişiyle kim tanıştırdı? En son ne zaman iletişime geçtim?” vs güncelleyerek ekledim.

Eğer markalar ürettiğim bir içerik, bir konuşmam sonrası beni bulmuşsa buraya kendi adımı yazdım.

Gelir dışında da kendime hedefler, metrikler belirledim. Örneğin haftada ortalama kaç kişiyle tanışıyorum, teklif kabul oranım, verdiğim eğitimlerin gelirimdeki % vs her şeyi takip ediyorum.

Tıpkı müşterilerin Analytics verilerini takip ettiğim gibi, bana ait metrikleri içeren bir Google Data Studio panelim var. Kendime hedef koyup, sınıfta kaldığım tek alan blog yazmak olmuş.

Bu sürede yazdığım blog yazıları:

Kullanıcılar Sitenizden Neden Çıkar?

Veriyi Nasıl Görselleştiririz? Yıllara Göre Tercih Edilen İsimler

Yeni Müşteriler

“Markaları nasıl buluyorsun? Sen mi onlara yazıyorsun böyle bir hizmet var diye?”

Bu sık aldığım sorulardan birisi

Hayır, açıkçası yapmamam konusunda bana verilen en büyük tavsiyelerden biri de buydu. Bunu yapmadım. Kaldı ki dijital pazarlama yatırımlarında “Dönüşüm Oranı Optimizasyonu” markaların bunu yapmalıyız dedikleri ilk kalem değil. (Reklam yatırımları, SEO kadar farkındalık oturmuş olmuyor) Çoğu zaman önce önce işin gerekliliği, sonrasında kendiniz konusunda karşı tarafı ikna etmeniz gerekebilir.

Kendi işimi yaptığım bu 1 sene boyunca Hobium Yarns, Bhaya Cruises, Türk Hava Yolları, Dekopasaj, Pakolino, Anadolu Grubu Çelik Motor Bulur, AGT ve Darüşşafaka (pro bono) gibi markalarla projeler yaptım, danışmanlık verdim/vermeye devam ediyorum. Userspots, Contentus, Alafortanfoni, Invertiv gibi ajans/şirketlerle çalışmalar yaptım, eğitimler verdim. Garanti Bankası, Türkiye Finans Katılım Bankası, Kuveyt Türk Katılım Bankası’nın ekiplerine veya girişimlerine eğitim/koçluk yapma fırsatım oldu yine bu süreçte.

(Güncelleme: 1. yılı geçtikten birkaç ay sonrasında ise danışmanlık verdiğim markaların arasına TurkNet, CarrefourSA, Mucit Panda, B2Press, TutumluAnne, Atölye-Arçelik, Mucit Panda gibi markalar eklendi.)

4 seneye yakındır ajanslarda çalışmamla network, sektördeki bağlantılar konusunda kötü bir noktada değildim. Yeni müşterilerimin bir kısmını, eski müşterilerimin getirdiğini veri odaklı söyleyebilirim.

Genelde hep referanslarla ile ilerledi süreç. Sadece ben değil, neredeyse sektörde çoğu kişide bunu gözlemliyorum.

Bu durum zaten danışmanlıkta altın kuraldır. Bugün görüştüğünüz kişinin yarın nereye geçeceğini, nerede karşınıza çıkacağını bilemezsiniz. Büyük, küçük marka yoktur. Bugün müşteriye hazırladığınız bir dokümanın, yarın iş görüşmesinde karşınıza geleceği motivasyonu ile çalışmak gerekir. En azından benim için çoğunlukla öyle oldu.

Bir örnek vereyim. Geçtiğimiz aylarda Dekopasaj ekibiyle çalıştım. Emir Tümen çalışmadan memnun kaldığını belirtip, beni yatırımcısı Collective Spark ile tanıştırdı. Portföydeki diğer girişimler için de faydalı olabileceğini paylaştı.

Bir anda hazırladığım proje çıktılarını yatırımcıya yaptığım sunumda göstermem gerekti. Ardından yatırımcının da desteğiyle farklı bir girişim olan ve ürüne hayran kaldığım Pakolino geldi.

Geçtiğimiz hafta birlikte başka neler yapabiliriz diye yemek yerken Atıl’a (Atıl Erken) bunu yazmak istediğimi belirttim. Onun da seve seve demesiyle paylaşıyorum.

Özetle; bu hayata geçiş yapmayı planlayanlara en büyük tavsiyem, mevcutta bir işi varken ek iş olarak önceden hazırlanmaları. Danışmanlık geçmişim benim bu sürecimi ciddi kolaylaştırdı.

Zaman Ölçümlemesi & İş Takibi

Yapacağım işleri takip için Asana ve onunla bütünleşik zaman takibi uygulaması Toggl kullanıyorum. İki platformun da mobil uygulamasının olması, tek kişi için free (ücretsiz) paketinin yeterliliği, birlikte çalışabilmeleri muadillerine göre seçim nedenim oldu.

Bir proje için yaptığım telefon görüşmesinden, bir sektör buluşmasına kadar her süreyi ölçmeye çalışıyorum. Kendime karşı raporlama yapıp, şeffaf oluyorum. “Bir işe ne kadar harcadım? Günde kaç saat çalışıyorum? İş geliştirmeye efor sarf etmiş miyim?“

Yaşar Safkan #YazılımMüdürününNotDefteri serisinde paylaştığı nota bire bir katılıyorum. Eğer toplantısız, yazışmalar, görüşmesiz 4 saat odaklı çalışabilmişsem o gün verimli geçmiştir.

Önemli olan tek başına, kimseye raporlama yapma sorumluluğunuz yokken bile sürekli kullanıma devam edebilmek.

Eğer gerçekten günü kaliteli geçirmişsem veya geçiriyorsam istediğim kadar bisiklet sürebilir, mola verip bir müzeyi ziyarete gidebilirim vs. Böyle de yapıyorum.

Kendime ciddi tatil zamanları ayırmazsam iş/hayat ayrımı ciddi kaybolabiliyor. Bu nedenle çalışma zamanlarımı ölçmek gerçekten bana iyi geliyor.

Mentor İlişkisi

Mentorünüz hatta birbirinden farklı karakterlerde mentorleriniz olması bence çok önemli. Ne yapacağınızı bire bir söylemeyen ama size ayna tutabilen insanlar olması lazım.

Mustafa Dalcı ve Serbay Arda Ayzit, benim gözüm kapalı güveneceğim, bire bir birlikte yaptığımız işlerin kalitesinden çok mutlu olduğum insanlar. Bazı seçimlerimde başvurduğum, görüşleri ve sezgilerine önem verdiğim kişiler. “Bu konuda panik olabileceğimi hissediyorum” dediğim akşamın yarın sabahına konulan kahvaltılar, birkaç ay sonra kutlama kahvaltılarına dönüşmeye başladı.

En çok da masaya oturduğumuz ilk günden itibaren konuşmaya aynı seviyeden başladığınız için sonsuz teşekkürler!

Şirket Kurulumu

Ben şirketi kurduğum noktada 6 aylık kişisel harcamalarım ve 2 senelik tüm şirket giderimi ayrıca biriktirmiş haldeydim. Fazlasıyla detaycı biri olarak kazanmasam bile şirkete yapacağım harcamalar, olası bir cihazımın bozulmasına karşı önlemlerim olmalıydı. Kendimi çok iyi tanıyorum, bu benim için gerekliydi.

Şahıs şirketi kurmak diğer alternatiflerine göre yüksek tutarlar gerektirmiyor ama arkasında SMMM (Serbest Muhasebeci Mali Müşavir), ofis masrafı, Bağ-kur ödemesi gibi aylık temel giderler var.

29 yaşın altındaysanız eğer; 1 sene boyunca Bağ-kur’unuzun karşılanması, belirli bir tutara kadar gelir vergisinden muafiyet gibi fırsatlarınız olacak. Bundan ben de faydalanabildim. Bu konuda Boostroas ekibinin tüm konuların üzerinden geçtikleri harika bir röportaj videosu var.

SMMM konusunda danışmanlık aldığım arkadaşım İnan Yurtseven’e ayrıca teşekkür ediyorum. Geçtiğimiz 6 ay boyunca tüm sorularımı sabırla yanıtlamasına ilave olarak; Evernote, Google Drive, iş takip sistemleri kullanması, bazı görüşmelerimizi, online uzaktan gerçekleştirmemiz vs ile bence tam benim dilimden konuşan hayallerimdeki SMMM 🙂

Kendi İşini Yapan İnsanlarla Görüşmeler

Yaptığım işte nasıl ki kullanıcılarla görüşmeler yapıp, ürüne dair problemleri yakalamaya çalışıyorsam bu süreçte de birçok farklı insanla bire bir görüşmeler gerçekleştirdim. Farklı sektörlerden, onlarca kişiyle görüştüm. Hepsinin ortak noktası kendilerinin bir şirketinin olmasıydı.

Neredeyse bir dönem insanlar benim için
0. Kendi işini yapanlar
1. Kendi işini yapmayanlar diye ikiye ayrılmıştı.

Bu 1 sene boyunca, kendi işini yapan, şirketini yönetirken sadece başarılı olduğu noktaları değil, başarısız oldukları noktaları da detaylarıyla benimle paylaşmaktan çekinmeyen, deneyimlerini açık yüreklilikle ileten aşağıdaki kişilere teşekkür ederim.

Mustafa Dalcı, Serbay Arda Ayzit, Yaprak Rüya Bulut, Görkem Çetin, Ahmet Durmuşoğlu, Özberk Ölçer, Kemal Karabel,  Emre Güzeldal, Emre Gökşin, Arhan Aykut Türker, Akar Şümşet, Ali Aygün, İnan Yurtseven, Emir Tümen, Pınar Ramsay,  Sinan Kurmuş, Şahin Seçil, Ömer Atakoğlu, Tayga Baltacıoğlu, Can Taner, Murat İncesu

Düzenli Çalışma Saatleri & Rutin

Kimisi baykuştur, gece iyi çalışır. Benimse en verimli saatlerim hep sabah olmuştur. Sabah olsun gece olsun fark etmez bence önemli olan bu süreçte kendi rutinini oluşturabilmek. 

1 sene boyunca hafta sonu dahil neredeyse her sabah en geç 08:00’de uyandım. Bilhassa yakın arkadaşlarımı en çok bu durum şaşırttı. Son 2 aydır sabahları 07:00’de uyanma nedenim yurtdışındaki müşterimle zaman farkı ve sabah saatlerinde görüşmemiz. Birlikte iş yaptığım kişilerin mesai saatlerinde ulaşılabilir olmaya dikkat ediyorum.

Eğer kendi rutininizi sabah saatlerine ayarlamak istiyorsanız muhakkak bir neden yaratın. Mesela ben ilk birkaç ay haftada 3 sabah pilatese (Pilates Team Nişantaşı) gittim. Bu direkt sabahları erken kalkıp evden çıkmama yardım ediyordu. Hem 7 kilo verdim hem de sabahları motivasyonum o kadar yükseliyordu ki günün verimi artıyordu  

Kendi işimi yaparken diğer bir rutinim de hafta içi 1 gün tatil yapıp, hafta sonu 1 gün çalışmak oldu. Hafta içi her yer o kadar sessiz, sakin ve boş oluyor ki 6 senedir ilk kez İstanbul’da yaşadığımı hissettim.

Çalışma Yerleri & Ofis Seçimi

Yaptığım iş ve danışmanlık modelimden dolayı paylaşımlı ofislerden aylık masa kiralamak benim için pek mantıklı değildi. Çünkü bazı günlerim müşteri ofisinde tam gün çalışarak geçiyor. Bazı günlerimse sahada kullanıcı araştırmasında geçiyor.

Bu nedenle Workinton’dan sadece şirket kurulumu, sözleşmelerim, kargolarımın adıma teslim alınması için hizmet aldım. Tamamen odaklanıp çalışmam gerektiğinde de günlük bedelini ödeyerek masa kiralayabiliyorum. Bilhassa hafta sonu her yer kalabalık olduğunda gidebildiğim en güzel yerlerden.

Ben yoğun motivasyonumu #whereisnermintoday etiketiyle de paylaştığım ofislerime borçluyum.

Eğer danışmanlık veya eğitim için müşteri ofisine gitmem gerekmiyorsa, sahil, park, teras, güzel bir kafe veya dağ başında bir otelin hamağı kesintisiz internet olduktan sonra her yer benim ofisim.

Antalya Olympos’a 1 hafta tatil ve çalışmaya gidip, anlayışlı proje yöneticisi arkadaşım sağolsun Türk Hava Yolları için gerçekleştirdiğimiz toplantıya telefondan erişebilir olarak sahilden katıldığımı hatırlıyorum. 🙂

Beşiktaş’taki bazı parklarda kesintisiz Netflix izlenebilecek kadar hızlı ve ücretsiz bir internet olduğunu biliyor musunuz?

Tek Başına Çalışmak

Tek başına çalışmak herkes için kolay bir süreç olmayabilir. Benim danışmanlık modelinde müşteri ofislerinden çalışmak ve kullanıcı araştırmaları zaten kendiliğinden sosyalliği arttırabilen bir süreçti. Bir yerde konuşma yaptığında ekipçe gelen, senin yüzünü güldüren, bir ihtiyacın olduğun koşan dünya tatlısı arkadaşların oluyor markalara danışmanlık verdikçe.

Proje hakkında haftalık bilgi vermek için aradığım AGT’den Melisa Özdemir’in “Bisiklet sürdün mü bugün bakalım Nermin?” demesi veya TurkNet’ten Zaliha Terk’in “NC Danışmanlık” diye attığı tüm toplantıları muhakkak öğle yemeğinden önce/sonraya koyup beni ekip yemeklerine dahil etmesi, yine TurkNet GMY’si Sinan Bey’in “En sevdiğimiz danışmanımız gelmiş” demesi ufak gibi dursa da benim yüzümü epey güldüren şeyler. Çalıştığım insanlar konusunda ben çok şanslıyım. Kendimi bu kadar iyi hissetme nedenlerimden birisi de sanırım şu an hep iyi insanlarla çalışıyor olmam.

Tabii müdavimi olarak gittiğim mekanlarda da çok güzel insanlar tanıdım, arkadaşlar edindim.

Proje teslimi (deadline öncesi) panik oluyorsam çıkıp arkadaş/müşteri ofislerinde çalışıyorum. Bu benim en büyük şansımdı. “Bizim proje için olmasa bile gel ofisi kullan” diyen, bana masada her zaman yer ayıran Userspots, Optdcom, İçerik Bulutu, Contentus, Performics, Hobium, Dekopasaj, Pakolino, TurkNet gibi değerli markalara teşekkür ederim!

Webinar Daveti

Son olarak sizleri yeni webinarime davet etmek isterim. Sevgili Userspots’un davetiyle 25 Eylül 2019 Çarşamba günü saat 16:00’da Landing Page Dönüşüm Oranı Optimizasyonu konusunda bir webinar düzenleyeceğiz. Kayıt ve detaylara bağlantıdan erişebilirsiniz.

Webinar Kaydı